Kerstnacht, woensdag 24 december 2025
Lucas 2, 1-14
In die dagen vaardigde keizer Augustus een decreet uit dat de hele wereld zich moest laten registreren. Deze eerste registratie vond plaats toen Quirinius gouverneur van Syrië was. Allen gingen op weg om zich te laten inschrijven, ieder in zijn eigen stad. Zo ook Jozef; hij ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David, Betlehem genaamd, omdat hij uit het huis van David stamde, om zich te laten inschrijven, samen met Maria, zijn verloofde, die zwanger was. Terwijl ze daar waren kwam voor haar de tijd dat ze moest bevallen, en ze baarde een zoon, haar eerstgeborene; ze wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een voerbak, omdat er geen plaats voor hen was in het gastenverblijf. Er waren daar in de buurt herders, die in het veld overnachtten om de wacht te houden bij hun kudde. Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en de heerlijkheid van de Heer omstraalde hen. Ze schrokken hevig. Maar de engel zei: ‘Schrik niet, want ik heb een goede boodschap voor u, een grote vreugde voor het hele volk. Vandaag is in de stad van David uw redder geboren; Hij is de Messias, de Heer. Dit is het teken voor u: u zult een kind vinden dat in doeken is gewikkeld en in een voerbak ligt.’ Plotseling was er bij de engel een heel leger uit de hemel; ze loofden God met de woorden: ‘Glorie aan God in de hoogste hemel, en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij een welgevallen heeft.’
Eerste lezing: Jesaja 9,1-6
Overweging
Mijn zoon ben Jij. Zo zei Hij mij. Vandaag verwek ik Jou. Zo begonnen we vanavond de viering, zoals traditiegetrouw met dit vers uit psalm 2 de Kerstnacht geopend wordt. Mijn zoon ben Jij. Vandaag verwek ik Jou. Godsspraak, zijn levengevend woord dat verwekt, opwekt, zijn zoon in deze wereld. Vandaag. Heden. Een grote vreugde voor heel het volk. Zoals de engelen de herders verkondigden: Vandaag is jullie redder geboren, de Gezalfde, de Bevrijder. Hij, de bevrijdende kracht van Gods liefde; kwetsbaar en wonderbaar, als een pasgeboren kind, die zichzelf geheel geeft; die Gods levengevend woord is, Licht voor wie leven in duisternis.
Een grote vreugde voor heel het volk is dit geheim van Gods menswording; hoe God ons – de wereld – zijn schepping – zó lief heeft, dat Hij nabij wil komen om ons te bereiken en zich met ons verenigt – als een goede herder ons koninklijk wil leiden op onze weg.
Mijn zoon ben Jij. Vandaag verwek ik Jou is een psalmvers dat de Schrift leest en adem geeft. Het geeft taal aan de ervaring van het volk dat zich Gods volk wist, Gods kinderen, als volk ‘zoon van God’. De koning – allereerst koning David – was de belichaming van dit volk en bij zijn inwijding, zijn kroning, klonk dit psalmvers: Mijn zoon ben Jij. Zo zei Hij mij. Vandaag verwek ik Jou. (Gij zijt mijn zoon: Ik riep heden u in het leven.) Zo mocht de koning – en met hem het volk – zich geboren weten.
Uit het huis van David – uit dit koningsgeslacht – werd Jezus geboren en hier klinkt als nooit tevoren: Mijn zoon ben jij. Vandaag verwek ik Jou. In Hem is God zelf koninklijk mens geworden. Een grote vreugde voor heel het volk.
Mijn zoon ben Jij. Vandaag verwek ik Jou. Vandaag. Midden in ons leven. In het eeuwige heden van God, nu gebeurt het. In onze realiteit. Vandaag wordt Hij verwekt, komt Hij tot leven.
Psalm 2 brengt ons ook dicht bij de werkelijkheid van onze wereld met oproerige volken en samenspannende wereldmachten. Zowel op wereldniveau als ook dichtbij onszelf kunnen we deze oproer en ondermijnende machten herkennen. In die setting komt zijn woord tot leven: wordt Hij als mensenkind geboren. Kwetsbaar en sprankelend. Te midden van de onderdrukking is Hij zachtheid die kracht is.
De mystieke traditie leert ons, bijvoorbeeld bij monde van Jan van het Kruis, hoe Hij in ons verwekt wordt – hoe Maria daarin ons voorbeeld is. Zoals Maria – zo zoekt God ook ons, steeds opnieuw, om zich met ons te verenigen en hieruit zelf levend aan het licht te komen; God zoekt ons, opdat wij zo innig verbonden worden met de Heilige geest dat het vrucht draagt, godsvrucht.
Ook in ons leven komt Hij binnen waar we hem niet dachten te ontvangen: Hij komt niet in onze macht, niet in onze controle, ons kunnen, maar in onze kwetsbaarheid vindt Hij de ruimte – daar beroert Hij de snaren van onze ziel en ontlokt daaraan de prachtigste tonen. Doodeng – maar… zo zei de engel tot de herders (zoals eerder ook tot Maria): vrees niet! Wees niet bang. Hij is de ware Bevrijder van al wat ons in de macht houdt. Koninklijk is hij aanwezig in ons midden.
Mijn zoon ben Jij. Vandaag verwek ik Jou. Hij wordt verwekt in ons; klein en kwetsbaar; vorm krijgend in het verborgene, als een kiem groeiend, ons lichaam en bloed wordend.
Vandaag is in de stad van David uw redder geboren; Hij is de Messias, de Heer. Vandaag. Midden in ons leven. In het eeuwige heden van God, nu gebeurt het.
Opdat wij mogen weten: Zijn zoon zijn wij. Vandaag verwekt Hij ons!
Opdat wij mogen horen: Mijn zoon ben jij. Vandaag verwek Ik jou!
Zalig Kerstfeest!
Anne-Marie Bos
